Άμπελ, Νιλς Χένρικ

(Niels Henrik Abel, Φινόν 1802 – Φρόλαντ 1829). Νορβηγός μαθηματικός. Θεωρείται από τους κορυφαίους της μαθηματικής επιστήμης. Γιος πάστορα, σπούδασε στη Χριστιανία (σημερινό Όσλο) και σε ηλικία μόλις 19 ετών απέδειξε ότι οι αλγεβρικές εξισώσεις δεν μπορούν να λυθούν με αλγεβρικές μεθόδους, όταν o βαθμός τους είναι μεγαλύτερος του τέταρτου. Την εργασία αυτή έστειλε στον Γκάους, ο οποίος όμως την αγνόησε, θεωρώντας την ακόμα μία αποτυχημένη προσπάθεια επίλυσης της αλγεβρικής εξίσωσης 5ου βαθμού. O Ά. έζησε μέσα στην απογοήτευση και τη φτώχεια και πέθανε από φυματίωση κοντά στο Άρενταλ τον Απρίλιο του 1829, δύο μέρες προτού φτάσει η είδηση ότι οι εργασίες του είχαν επιτέλους αναγνωριστεί και ότι είχε εκλεγεί καθηγητής των μαθηματικών στο πανεπιστήμιο του Βερολίνου. Οι εργασίες του Ά. είχαν μεγάλη επίδραση στην εξέλιξη των μαθηματικών. Μελέτησε τα ολοκληρώματα αλγεβρικών συναρτήσεων (αβελιανά ολοκληρώματα), συνέβαλε στη θεμελίωση θεωριών σχετικά με τις ελλειπτικές και υπερβατικές συναρτήσεις, τις απειροσειρές, τις ομάδες, και έκανε την πρώτη μελέτη στις ολοκληρωτικές εξισώσεις. Το υπόμνημα του Ά. σχετικά με «μια γενική ιδιότητα ολόκληρης κλάσης υπερβατικών συναρτήσεων» (1826) που υποβλήθηκε στη Γαλλική Ακαδημία Επιστημών (δημοσιεύτηκε το 1841), θεωρήθηκε κορωνίδα των μοντέρνων μαθηματικών.